OTTOLAND – In het dorpje Ottoland in de Alblasserwaard zijn vanavond zeker dertien panden uitgebrand. Door de harde wind en de droogte van de afgelopen weken kon het vuur zich in een half uur verspreiden over een groot deel van het dorp. Veel van de uitgebrande woningen hadden een rieten dak.
Het vuur is ontstaan rond half negen in een klein schuurtje, vlakbij een boerderij. Volgens de bewoner van de boerderij stonden in het schuurtje onder meer een gasfles en een jerrycan met benzine opgeslagen.
“Toen die gasfles ontplofte, vlogen alle brandende stukken op het dak. Toen was er geen redden meer aan.”
(bewoner)
Door de harde wind werden vonken, afkomstig van de brand, al snel naar andere boerderijen en woningen geblazen.
“Alle rieten daken gingen er in één keer aan. Het ging zo snel, het was niet bij te houden. We stonden allemaal machteloos.”
(bewoner F. de Kock, NOS-journaal 01-03-1986)
Burgemeester Abbring van Graafstroom, waar Ottoland onder valt, was toevallig bij een bijeenkomst even verderop in het dorp. Tijdens die bijeenkomst werden een paar leden van de vrijwillige brandweer opgeroepen om te komen blussen. “Burgemeester, blijft u maar zitten, want het is maar een schuurtje”, kreeg de burgemeester te horen.
Maar binnen een half uur stond een aanzienlijk deel van het dorp in lichterlaaie.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Moeizaam
Het blussen van de brand was geen gemakkelijke klus. Door de kou van de afgelopen dagen waren alle sloten in de buurt dichtgevroren. Brandweermannen moesten met een ketting een gat in de sloten maken, om aan voldoende bluswater te komen.
Het bluswater zorgde ervoor dat de wegen in het dorp spiegelglad werden. Er moest strooizout (met de hand) van een wagen over de straten worden verspreid om verdere ongelukken te voorkomen.
Vee van omliggende boerderijen werden naar de polder gebracht. Mensen werden opgevangen in het Groene Kruisgebouw.
Enkele dieren zijn omgekomen in de vlammen. Een schaap dat lag te lammeren in een stal is door een paar mensen opgetild en naar het land gebracht.
Ravage
Bij de brand gingen meerdere boerderijen, wat woningen en een winkel in vlammen op. De ravage is enorm. De 32 mensen die woonachtig waren in de huizen hebben vaak alleen nog maar de kleren die ze aan hebben en de spullen die ze in een paar minuten uit huis hebben weten te redden.
“Ik heb nog snel mijn portemonnee gepakt en nog wat boeken van school en toen moest ik echt naar buiten, anders zou ik zelf ook stikken in de rook. Ik ben net jarig geweest en dan krijg je geld. Als dat verbrand is het ook niet leuk. Maar meer heb ik niet kunnen redden, anders stikte je zelf. Verder heb ik niks meer.”
(Arjan, NOS-journaal, 01 maart 1986)
Ottoland telt negenhonderd inwoners. De gebouwen liggen, zoals wel vaker in de polder, in een lange rij achter elkaar, aan de weg, zogeheten lintbebouwing.
Hoe ging het verder?
De dag na de grote brand staat de Molentocht gepland in de Alblasserwaard. Ottoland krijgt te maken met onvervalst ‘ramptoerisme’. De politie zet een deel van het dorp af.
De Ottolanders zetten wel een grote melkbus neer, om geld op te halen voor de gedupeerden. Aan het einde van de dag zit er 1500 gulden in.
In de weken na de brand blijkt dat saamhorigheid zeker nog bestaat. In korte tijd wordt 300.000 gulden opgehaald voor de slachtoffers. Ook worden gordijnen, dekens, kleding en meubels gedoneerd. Er komt zelfs zoveel binnen, dat een deel moet worden geweigerd.
Een paar weken later is al het puin weggehaald en wordt begonnen met de herbouw. Een jaar later staan alle panden er weer.
Er vallen geen menselijke slachtoffers. Wel komen er drie koeien om.
De exacte oorzaak van de brand is nooit achterhaald. Er werd nog gesuggereerd dat de brand zou zijn ontstaan bij het ‘omvallen van een kachel bij het schoonmaken van een brommer’, maar dat wordt door de betrokkene ontkent.
Bronnen:
RTV Rijnmond – Vergeten Verhalen – De brand die Ottoland voorgoed veranderde
Historische Vereniging Binnenwaard – Brand in Ottoland
RTV Rijnmond – 28 februari 2016 – Oorzaak vlammenzee Ottoland blijft mysterie
Dick Aanen – Dertig jaar geleden veranderde Ottoland in één grote vuurzee
Auteur: Dave Datema
Gepubliceerd op: 27-02-2020
Verhaalnummer: 235