ROTTERDAM – In Rotterdam zijn vanavond bij de eerste provo-happening in de stad 33 jongeren opgepakt. De bijeenkomst bij het standbeeld van ‘Fikkie’ op de Westersingel liep al na een kwartier uit de hand. Enkele jongeren begonnen leuzen te roepen en papieren in brand te steken en dat pikte de politie niet.
De eerste provo-bijeenkomst in Rotterdam, volgens de andere media ‘op een uur dat ze allang bij moeder thuis hadden moeten zijn’ trok ongeveer tweehonderd jongeren.
De provo-bijeenkomst, voor het ingrijpen van de politie. Foto: Jan Voets, Nationaal Archief/Anefo
Joop Stolk, neef van de bekende Amsterdamse provo Rob Stolk, hield een toespraak. Op dat moment kneep de politie nog een oogje toe, ook al had Stolk geen toestemming van het gemeentebestuur om de menigte toe te spreken.
In zijn toespraak pleitte Stolk voor meer groen in de stad, meer muzikale hangplekken voor jongeren (beatkelders) en goedkoper openbaar vervoer.
Vervolgens gingen steeds meer jongeren zich roeren. Zeker nadat Stolk zich uitsprak tegen de Vietnamoorlog.
Enkele aanwezigen staken kranten bij het beeldje in brand. Toen de jongeren ook nog ‘Johnson moordenaar’ begonnen te scanderen, greep de politie in.
Stolk was de eerste arrestant. Hij verzette zich niet tegen zijn aanhouding.
De politie in actie bij de provo-happening in Rotterdam. Foto: Jan Voets. Nationaal Archief/Anefo
Versterking
Op dat moment kwam er versterking voor de politie. Een geluidswagen sommeerde de jongeren om te vertrekken. Iedereen die niet luisterde werd meegenomen door de agenten.
Rond half één was de rust teruggekeerd. Toen zaten er 33 jongeren in de politiecel. Daarvan waren er 17 meerderjarig. De rest van de jongeren mocht dezelfde nacht nog naar huis.
De politie is tevreden met de manier waarop de bijeenkomst is verlopen, liet hoofdcommissaris Wolters op een persconferentie weten.
Een provo maakt het V-teken nadat hij is gearresteerd door de politie. Foto: Jan Voets, Nationaal Archief. Anefo
Provo’s
De provo-beweging werd vorig jaar opgericht in Amsterdam. De naam komt uit het proefschrift van een wetenschappers die de term heeft geïntroduceerd. Roel van Duijn omarmde de naam voor de groep anti-autoritaire jongeren.
De provo’s werden tot dusverre door het grote publiek vaak verward met nozems; hangjongeren, met dure kleding en vaak op een brommer. Het grote verschil met de nozems is dat de provo’s is vaak politiek geëngageerd zijn.
In een verklaring lieten de provo’s weten op te roepen tot verzet tegen de gevestigde orde.
“Provo ziet in dat het de uiteindelijke verliezer zal zijn, maar de kans deze maatschappij nog eenmaal hartgrondig te provoceren, wil het zich niet laten ontgaan”
(beginselverklaring provo’s, 1965)
Provo’s zorgden er ook voor dat de bruiloft van Prinses Beatrix met Claus van Amsberg werd verstoord door een rookbom, die werd gegooid tijdens de rijtoer.
Hoe ging het verder?
Vijftien van de zestien jongeren die op zondagmiddag voor de rechter stonden kregen een celstraf van zes dagen. De zestiende, die zich sterk verzette tegen zijn aanhoudingen, kreeg zelfs twaalf dagen.
Stolk werd vrijgelaten. Hem kon niets ten laste worden gelegd en werd ook niet voor de rechter geleid.
De rechter is duidelijk in zijn oordeel: “Rotterdam kan deze dingen niet hebben. Daarvoor is Rotterdam een te werkzame stad”.
Daarmee was het provoprotest in Rotterdam verre van de kop ingedrukt. Elke zaterdag kwamen de provo’s bij elkaar. Vaak bij het beeld van Fikkie, maar later ook op andere plekken, omdat de politie de jongeren vaak stond op te wachten.
Elke keer werden er arrestaties verricht en werden de jongeren veroordeeld tot meerdere dagen cel.
In het najaar ontstond een nieuwe groep provo’s in Rotterdam: De Nieuwe Generatie. Ze kwamen in het nieuws door op de Femina (huishoudbeurs) op burgemeester Thomassen af te stappen en het gesprek aan te gaan.
Ze eisten een plek in de stad. Met succes: de plek kwam er: de Leiperd, onder de Willemsbrug, waar nu Club Vie zit. Daarmee was een van de belangrijkste doelstellingen van de provo’s bereikt.
Het bovenstaande verhaal maakt deel uit van de serie voor de Maand van de Geschiedenis, met als thema Opstand. In dit geval gaat het om jongeren die in opstand komen tegen het gezag.
Bronnen:
Het Vrije Volk – 16-05-1966 – Politie haalt eerste provo-happening met overleg uit elkaar
Stadsarchief Rotterdam – Provo-happenings bij fikkie – 1966
RTV Rijnmond – Vergeten Verhalen – Ook Rotterdam had een eigen provo scene
Auteur: Dave Datema
Gepubliceerd op: 01-10-2018
Verhaalnummer: 224