DEN HAAG – In de Vogelwijk in Den Haag is vandaag een ter dood veroordeeld SS’er opgepakt. Hij had bijna dertig jaar ondergedoken gezeten in het huis van zijn ouder. De man, Sjaak Philippa, was stormleider namens de SS tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De politie deed vanmorgen een inval in een van de herenhuizen aan de normaliter zo welgestelde Pauwenlaan. Rond elf uur werd Philippa naar buiten geleid door vijf agenten.
Volgens De Telegraaf werd de politie vorige week al getipt over het onderduikadres door een schilder, die het buitenwerk van de woning bijverfde. Justitie wil het nieuws van De Telegraaf niet bevestigen.
Bijna dertig jaar
Philippa heeft naar alle waarschijnlijkheid al sinds 5 mei 1945, de dag van de Duitse overgave, ondergedoken in het huis van zijn ouders.
Hij werd op 29 december 1949 schuldig bevonden vanwege de vrijwillige indiensttreding bij en hulpverlening aan den vijand. Een week later werd duidelijk dat daar de doodstraf op stond. Die straf staat nog altijd.
Philippa is vanmiddag voorgeleid aan de hoofdofficier van justitie en daarna overgebracht naar het Huis van Bewaring.
Ongeloof
De arrestatie zorgde voor veel rumoer in de altijd zo rustige Pauwenlaan. De directe buurman van de familie Philippa reageerde in de Telegraaf
“Ik kan het nog steeds niet geloven. Het is onvoorstelbaar dat die man hier bijna 29 jaar volstrekt onopgemerkt heeft gezeten.”
(Buurman, Telegraaf, 12-04-1974)
Ook de buurvrouw zegt dat de vader van de ter dood veroordeelde al die jaren nog niets heeft gezegd. Vader Philippa is inmiddels 85 jaar en is onlangs zijn vrouw verloren. Op de uitvaart waren vijf van de zes kinderen aanwezig. Alleen Sjaak ontbrak.
Ook de schoonmaakster, die regelmatig bij de oude Philippa over de vloer kwam, zou nooit iets van de onderduiker hebben gemerkt.
Elke dag werd er een warme maaltijd bezorgd door een bezorgservice. “Altijd voor één persoon, maar wel een flinke eter”, liet de bezorger aan de Telegraaf weten.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Groep Norg
Jacob Philippa had een opleiding gevolgd aan de KMA (Koninklijke Militaire Academie in Breda) en ging in 1942 in dienst bij de Waffen-SS. In 1944 werd hij benoemd tot opper-stormleider en adjudant van de districtscommandeur in de provincie Drenthe. Hij maakte deel uit van de zeer beruchte ‘Groep Norg’.
Philippa was verantwoordelijk voor de dood van talloze illegale werkers en onderduikers. Hij organiseerde zelf ook razzia’s en huiszoekingen.
De vader van Philippa is vanmiddag opgehaald door een dochter en meegenomen naar een onbekende locatie. Volgens justitie in Den Haag is de vader niet strafbaar. “Je familie, tot een bepaalde graad, mag je verbergen”, laat Officier van Justitie Van Steenbergen aan De Telegraaf weten.
De doodstraf geldt nog steeds, maar of deze nog ten uitvoer gebracht gaat worden is niet duidelijk. Premier Den Uyl heeft al laten weten dat de kans dat Philippa ter dood wordt gebracht niet groot is.
Hoe ging het verder?
De dood van de moeder had ervoor gezorgd dat Philippa werd verraden. De oudste zus, Elisabeth, vond het ondoenlijk dat de 85-jarige vader van Sjaak, nog steeds deze verantwoordelijkheden had. Het was dus niet een schilder, maar de oudste zus die de politie belde.
Het bijzondere was dat de vader van Sjaak fel anti-Duits was, in tegenstelling tot zijn zoon. Dat heeft lang tot kwaad bloed geleid, maar toen Sjaak in 1945 weer voor de deur stond in Den Haag, werd besloten niet over het verleden te spreken en daarmee was het voor beiden afgedaan.
Op de zolderverdieping werd een complete woonkamer voor Sjaak ingericht. Daar heeft hij het dus 29 jaar lang volgehouden.
Gratie
Na twee jaar cel kreeg Philippa gratie. Zijn levenslange straf (de doodstraf was blijkbaar al na vijf jaar omgezet in levenslang) werd omgezet in vier jaar. Dat kwam hard aan voor de nabestaanden van oorlogsslachtoffer en verzetsstrijders. Het zorgde ervoor dat Van Agt het als toenmalige minister van Justitie weer behoorlijk lastig kreeg, maar dat was hij wel gewend, lees bijvoorbeeld ook Hoorzitting over drie van Breda maakt veel los in Tweede Kamer (en daarbuiten)).
Uiteindelijk komt Jacobus Philippa in 1978. Hij probeert nog (tevergeefs) aan het werk te komen, maar dat lukt niet. Hij overlijdt in 1981. Twee jaar later overlijdt ook zijn vader op 93-jarige leeftijd.
Bronnen:
Denhaag.wiki – Jacobus Philippa
Telegraaf – 12-04-1974 – SS’er na 29 jaar in cel