GOUDA – Bij de landelijke Sinterklaasintocht in Gouda zijn vanmiddag negentig mensen aangehouden. Het gaat om deelnemers van de protestactie tegen Zwarte Piet. Ze stonden te demonstreren buiten de plaatsen waar dat mocht.
De gemeente Gouda had twee plekken aangewezen waar protesteren was toegestaan. Beide plekken lagen buiten het centrum. De anti-Zwarte-Pietebetogers gingen toch richting de plek waar duizenden kinderen met hun ouders naar de goedheiligman keken.
Een verslaggever van Omroep West was net in gesprek met de demonstranten toen de groep werd opgepakt. “Omdat we van alle facetten verslag willen doen, stond ik in dit geval met tegenstanders van Zwarte Piet te praten”, zegt Mark Kool op Omroep West. “En plots werden ze voor het oog van de camera afgevoerd.”
De politie greep in nadat er op De Markt een opstootje was ontstaan. De groep demonstranten rolde een spandoek uit met de tekst ‘Zwarte Piet is racisme’. Anderen reageerden daarop. Daar zouden ook mensen uit extreem-rechtse hoek bij zitten.
Bij het opstootje kwamen een vader en zijn zoontje in het gedrang.
Triest
Burgemeester Schoenmaker hield na afloop een persconferentie. Hij betreurt de gang van zaken.
“Het is jammer dat groepjes volwassenen van buiten de stad het nodig vonden om op het einde van de intocht te betogen tussen de kinderen. Ik vind het teleurstellend dat ze een kinderfeest daarmee ontsieren.” (Burgemeester Milo Schoenmaker van Gouda)
Schoenmaker noemde de hele demonstratie ‘een vervelend moment’. De burgemeester zei eerder nog op de persconferentie dat er zestig mensen zijn opgepakt, maar later bleken dat er negentig te zijn.
De arrestanten zijn allemaal weer op vrije voeten. Om half negen liepen de laatsten weer naar buiten. Ze kregen een boete van 220 euro mee. Of de actievoerders die ook gaan betalen is niet duidelijk. Mogelijk maken ze er een rechtszaak van.
Ook premier Rutte noemde het ‘heel triest’ dat de intocht onrustig is verlopen.
“Ik doe aan heel Nederland een oproep om de komende weken van Sinterklaas een groot feest te maken”, (Premier Rutte, 14-11-2014)
Compromis
Voorafgaand aan de intocht in Gouda zijn er meerdere pogingen gedaan om de tegenstanders van Zwarte Piet tegemoet te komen. Zo liepen in Gouda pieten van een andere kleur rond, zoals een ‘Stroopwafelpiet’ en een ‘Kaaspiet’
Van de 250 pieten in Gouda hadden er acht een ‘afwijkend uiterlijk’. Burgemeester Schoenmaker liet toen al weten dat er weinig draagvlak was voor een grote aantal alternatieve pieten.
“Hoe Zwarte Piet eruit ziet, moet ook niet door de gemeente bepaald worden. Dan wordt ik straks de burgemeester van het Pietenquotum genoemd, dat moeten we niet hebben” (Burgmeeester Schoenmaker van Gouda, Trouw, 14 oktober 2014)
Ieder jaar weer
De tegenstanders van Zwarte Piet hebben op hun beurt meerdere keren laten weten dat ze geen kinderfeest willen verpesten. Ze willen dat racistische elementen uit het Sinterklaasfeest verdwijnen. Zwarte Piet wordt door hen omschreven als een ‘negatief stereotype van zwarte mensen dat verbonden is met racistische ideologie en beeldvorming uit het slavernijverleden’.
Zwarte Piet demonstratie in Amsterdam, vorig jaar. Foto: Wikipedia
De kritiek op het verschijnsel Zwarte Piet is niet nieuw. De eerste kritiek komt al uit de jaren ’60, maar de afgelopen jaren is de discussie tussen voor- en tegenstanders steeds feller geworden. Het is ook pas sinds een paar jaar dat de protesten zo openlijk zijn bij de landelijke intocht.
In 2011 werden vier mensen opgepakt bij de intocht in Dordrecht, omdat ze een T-shirt droegen met de tekst ‘Zwarte Piet is racisme’. Drie jaar later besloot de Nationale Ombudsman dat die arrestatie onrechtmatig was.
Een van de gearresteerden was kunstenaar Quinsy Gario, die uitgroeide tot een van de boegbeelden van de protesten tegen Zwarte Piet.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Onder de arrestanten was ook televisiemaakster Sunny Bergman. Bergman was in Gouda voor haar documentaire Zwart als roet. Haar camera zou in beslag genomen zijn.
Volgens de VPRO, die de documentaire op 1 december zal uitzenden, was Bergman in Gouda aan het werk. Ze zou ontzet zijn door haar arrestatie, zei een medewerker van de VRPO tegen Nu.nl. “Ze is enorm verbaasd dat ze als journalist en documentairemaakster tijdens haar werk werd gearresteerd.”
Hoe ging het verder?
Vrijwel alle demonstranten die in Gouda zijn opgepakt, zijn niet vervolgd. Eén arrestant had een agent geslagen en werd alsnog vervolgd. Hij kreeg geen straf.
Tot dusverre, en dat moet toch wel even benadrukt worden, is de reeks arrestaties in Gouda waarschijnlijk het ‘hoogtepunt’ van de Zwarte Piet Demonstratie. Het is, aan de andere kant, zeker niet het einde ervan.
In de jaren erna bleven de autoriteiten worstelen: hoe zorg je ervoor dat het een kinderfeest blijft en hoe doe je recht aan de vrijheid van meningsuiting van de Kick Out Zwarte Piet beweging.
Bij de intocht in Maassluis, in 2016, werden ook weer speciale protestvakken ingedeeld. Van te voren lieten de demonstranten al weten dat ze zich daar niet aan zouden houden. Uiteindelijk weken ze uit naar Rotterdam, waar burgemeester Aboutaleb ongeveer tweehonderd demonstranten liet oppakken.
Dat was niet terecht, oordeelde de Algemeen Bezwaarschriftencommissie een paar jaar later. Het noodbevel (een protestverbod) was niet duidelijk overgebracht.
Een jaar later (2017) was het een particulier initiatief, dat de demonstratie tegenhield. Een groep mensen stopte op de A7 de bussen van Kick Out Zwarte Piet op de snelweg tegen. De burgemeester van Dokkum heeft toen alsnog de betoging verboden.
Justitie heeft uiteindelijk 34 mensen opgespoord die bij deze blokkadeactie betrokken waren. Zij moeten in oktober, deze maand dus, voor de rechter verschijnen.
Bronnen:
Trouw – 14-10-2014 – Stroopwafelpiet en Kaaspiet als compromis bij intocht
Omroep West – 15-11-2014 – Aanhoudingen in Gouda tijdens Sint-intocht voor het oog van Omroep West
RTL Nieuws – 15-11-2014 – Zestig aanhoudingen bij intocht Sinterklaas Gouda
Nu.nl – 15-11-2014 – Negentig aanhoudingen bij aankomst Sinterklaas in Gouda
NOS – 15-11-2014 – Negentig arrestaties bij intocht in Gouda
Volkskrant – 28-05-2015 – Arrestanten Sinterklaasintocht niet vervolgd
Omroep West – 06-10-2016 – Geen straf voor anti-Zwarte-Piet Demonstrant
Auteur: Dave Datema
Gepubliceerd op: 01-10-2018
Verhaalnummer: 205
Het verhaal over de arrestaties in Gouda bij de Sinterklaasintocht maakt deel uit van de verhalenserie van de Maand van de Geschiedenis 2018. Het thema van dit jaar is Opstand. In dit verhaal staan de protesten tegen bepaalde culturele verschijnselen. Dit verhaal is zo neutraal mogelijk opgesteld.