CAPELLE AAN DEN IJSSEL – Bij rellen tussen Molukse jongeren en de mobiele eenheid in Capelle aan den IJssel zijn zeker twee gewonden gevallen. Een agent liep ernstig hoofdletsel op. Een Moluks-Nederlandse jongere werd in zijn been geraakt door een politiekogel. Aanleiding voor de confrontatie was de uitzetting van acht gezinnen in de wijk Oostgaarde.
De spanning die al jaren opbouwde in de wijk Oostgaarde, kwam deze woensdagochtend in één keer naar buiten. De twee groepen stonden oog in oog met elkaar. Aan de ene kant de mobiele eenheid en aan de andere kant de groep Molukkers.
Veldslag Molukkers/ME in Capelle aan den IJssel in verband met ontruiming woningen; gevechten Molukkers/politie. Maker: Marcel Anthonisse, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain
Terwijl de agenten een schild, dienstpistool en wapenstok klaar hadden staan, moesten de Molukkers het doen met alles wat ze als wapen konden gebruiken; stokken, speren, een bijl. Bij gebrek aan andere middelen had een van de mannen zelfs een schep uitgekozen als wapen.
Beide groepen stonden tegenover elkaar omdat in de ‘Molukkerwijk’ in Oostgaarde een aantal woningen ontruimd zouden worden. De Molukse bewoners van deze huizen weigeren huur te betalen.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Conflict
Dit deel van de wijk Oostgaarde is neergezet sinds de komst van de eerste Molukkers in het einde van de jaren ’50. De woningen zijn snel en simpel opgebouwd en volgens de bewoners zijn ze van slechte kwaliteit. De huizen tochten nogal en kieren worden opgevuld met oude kranten. De energierekening is daardoor torenhoog. De Molukkers zijn van mening dat ze in ‘onmenselijke situaties’ moeten wonen.
Veel Molukkers waren in de jaren ’50 naar Nederland gekomen na de onafhankelijkheid van Indonesië. Het ging vaak om militairen van het leger in Nederlands Indië en hun familie. Vaak hadden ze ook geen keus en moesten ze op bevel naar Nederland.
Maar veel van hen waren niet van plan te blijven. Ze eisen onder meer financiële steun van de Nederlandse overheid, in de periode dat ze hier zijn. De werkloosheid onder de Molukkers is groot (ook omdat veel van hen in de beginjaren niet mochten werken). Gratis- of goedkoop huren wordt gezien als een privilege. Maar dat leverde een conflict op met woningcorporatie SVW.
Protest Molukkers in Capelle aan den IJssel tegen ontruiming woningen ivm huurschuld; toegangswegen versperd. Maker: Marcel Anthonisse, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain
De woningcorporatie zit met 1.100 huurders in de wijk die nauwelijks of geen huur betalen. Als gesprekken niets opleveren stoppen de Molukkers helemaal met betalen. Eerder dit jaar was de achterstand opgelopen tot 600.000 gulden. Elke maand komt daar nog eens 60.000 gulden bij.
Bij de woningstichting komen ondertussen bedreigingen binnen. Een molotov-cocktail wordt bij een steunpunt naar binnen gegooid. Toch besluit SVW tot ontruiming over te gaan, gesteund door een uitspraak van de rechter. Een poging gisterenmiddag mislukte. Daarom werd er nu groter uitgepakt door de politie.
Man-tegen-man
Toen de eerste busjes van de mobiele eenheid Oostgaarde binnenreden, werden ze al opgewacht door een grote groep (vooral jonge) Molukkers. De ongeveer honderd manschappen van de mobiele eenheid stelden zich vervolgens op bij de Bandra Neira.
De agenten die met schilden één front vormden, gingen stapje voor stapje vooruit, met getrokken pistool.
Foto: Veldslag Molukkers/ME in Capelle aan den IJssel in verband met ontruiming woningen; ME-ers met getrokken pistool. Maker: Marcel Antonisse, Nationaal Archief/Anefo. Licentie: Public Domain
Hevige man-tegen-man gevechten braken uit. Agenten werden bekogeld met stenen en molotov-cocktails. De voorste linie trok hun dienstwapen.
Waarschuwingsschoten klonken.
Een van de agenten werd tijdens de rellen onderuit getrokken en raakte buiten bewustzijn. Een andere agent die onderuit ging, loste een schot. In de achterhoede werd een jongen geraakt in zijn been.
Hij is met een slagaderlijke bloeding overgebracht naar het ziekenhuis.
Ingrijpen
Daarna lukte het de Molukse wijkraad om in te grijpen. Het geweld ging hen veel te ver. Een van de leden van de wijkraad zei ‘dat de politie en de deurwaarder hun werk moeten doen’. Veel werk is er niet, want de huizen die ontruimd moeten worden, waren al leeg. Dat was de avond ervoor al gebeurd, na de mislukte ontruiming, gisterenmiddag.
Een paar uur later zaten alle betrokkenen weer bij elkaar voor de zoveelste bemiddelingspoging. Burgemeester Van Leeuwen weigert om mee te werken aan een aflossingsplan voor de acht gezinnen via de Gemeentelijke Kredietbank Rotterdam. “In dat geval moet Capelle garant staan en daarvoor ontbreekt ons het geld”, zegt de burgemeester in Het Vrije Volk. “De ontruiming zal helaas koste wat het kost door moeten gaan.”
Hoe ging het verder?
Op deze dag (4 januari 1984) nog wordt in Kesteren (Gelderland) een soortgelijke situatie voorkomen. Ook daar is er sprake van een grote huurachterstand en daar worden wel afspraken gemaakt over een betalingsregeling.
Het ultimatum dat SVW had opgelegd kon door de Molukkers onmogelijk voldaan worden. De families hadden een huurschuld van 13.000 gulden. Ze moesten de eerste 6.500 gulden meteen ophoesten en de rest binnen een jaar. Dat is onmogelijk voor een familie die rondkomt van het minimumloon.
In de dagen na de rellen worden agenten in Oostgaarde beschoten tijdens het surveilleren. Daarop besluit de gemeente Capelle, toch al geschrokken van alle negatieve aandacht, om maar niet door te gaan met de ontruimingen.
De wijkraad roept op haar beurt op om de wapens neer te leggen. Ook wordt er door de wijkraad een oproep gedaan om de wapens in te leveren, maar daar voldoet niemand aan. Later worden er vier mannen opgepakt voor de beschieting van de agenten. Ook worden er acht mensen opgepakt voor brandstichting bij woningcorporatie SVW.
Voor de rellen in de wijk Oostgaarde worden in totaal 33 mensen aangehouden. Een groot deel doet een bekentenis.
Bronnen:
Politie gebruikt pistool bij veldslag in Capelle, Reformatorisch Dagblad (5-1-1984)
“Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 04-01-1984, p. 1.
“Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad“. Rotterdam, 05-01-1984, p. 4.
“De Telegraaf“. Amsterdam, 05-01-1984, p. 7.
RTV Rijnmond, Vergeten Verhalen …
Tekst: Dave Datema
Gepubliceerd op: 01 oktober 2017
Verhaalnummer: 01