GORINCHEM – Zo’n 220 binnenvaartschepen hebben ter hoogte van Gorinchem en Woudrichem een deel van de Merwede geblokkeerd. De schippers proberen graanschepen van Granaria tegen te houden. De politie grijpt niet in, zolang het andere scheepvaartverkeer geen last heeft van de blokkade.
De schippers willen voorkomen dat de twee duwboten Robert en Duo kunnen uitvaren. Op die schepen zijn vijftig ME’ers aanwezig. Ook varen vier politieboten rond.
Volgens de schippers is d omvang van de blokkade een teken dat de bereidheid om actie te voeren groot is. In totaal liggen er nu ongeveer twintig rijen met tien tot vijftien schepen op de rivier bij Gorinchem en Woudrichem.
Een van de woordvoerders van de schippers stond de media te woord vanaf het Rotterdamse binnenvaartschip De Witte Zwaan.
“Alles wat leeg is zal naar Woudrichem varen. We hopen dat er nu eens zinnig onderhandeld kan worden over de kwestie”
(De Waarheid, 14-06-1988)
De politie heeft ondertussen de handen vol aan de actie. Niet alleen moet het scheepvaartverkeer veilig langs de blokkade geleid worden. Ook staan langs de kant tal van mensen die de actie van dichtbij willen zien.
Links de duwbakken van Granaria en rechts de actievoerende binnenvaartschippers. Foto: Rob Croes, Nationaal Archief/Anefo
Plan
Het Rotterdamse graan- en veevoerbedrijf Granaria vervoert veevoer om de schippersbeurs om. Minister Smit-Kroes heeft het bedrijf toestemming gegeven om de komende vijf jaar de verscheping in eigen beheer te nemen. Het bedrijf huurt zelf de schepen en het personeel in.
De binnenvaartschippers zijn daar woest over, omdat de schippersbeurs buitenspel wordt gezet. Die instantie is er verantwoordelijk voor dat de vracht evenredig wordt verdeeld over alle schippers. Dat is volgens de schippers noodzakelijk, omdat er sprake is van een overcapaciteit.
Blokkades
Het nieuws sloeg vorig jaar in als een bom bij de binnenvaart. Al direct nadat duidelijk werd dat Smit-Kroes toestemming had gegeven, gooiden schippers de beurzen van Amsterdam en Rotterdam plat. Bij de Open Havendagen werd de Nieuwe Maas geblokkeerd.
Twee maanden geleden vertrok het eerste Granaria-transport vanuit de Europoort. Maar meteen ging het ook mis. Bij Rozenburg werd het tegengehouden door een actie-boot van binnenvaartschippers. De gezagvoerder van de duwboot durfde vervolgens niet verder te varen.
Het transport werd een dag later weer tegengehouden. Tachtig schippers gingen vervolgens aan boord. De volgende dag maakte de politie daar met harde hand een einde aan. Ze werden met een waterkanon van het schip verdreven.
Ook in mei kwam het tot een botsing tussen schippers en de ME. Duwboot Robert was onderweg naar Enschede, toen het werd tegengehouden op de Nieuwe Maas.
De rijkspolitie te water probeerde een doorgang te forceren voor de duwboot.
“Zowel de duwboot als de ME komen onder een regen van rondvliegend hout, ijzeren buizen, verfzakjes en andere projectielen te liggen. Niemand wordt bij het schoonvegen van de duwbakken ontzien.”
(verslaggever Jack Kerklaan, Radio Rijnmond, 11-05-1988)
De blokkade van de rivier in Gorinchem kan gezien worden als een climax in het conflict tussen minsiter Smit-Kroes en de binnenvaartschippers. Maar voorlopig zijn de schippers dit keer in de meerderheid, in tegenstelling tot de vorige keren.
Hoe ging het verder?
De actie had succes. Minister Smit-Kroes ging met de schippers om de tafel en een paar dagen later was het ‘Akkoord van Gorinchem’ een feit.
Granaria besloot, op aandringen van de minister, om per 1 september niet langer met eigen duwbakken eigen transport te verzorgen. In ruil daarvoor kreeg het bedrijf een schadevergoeding van 9,4 miljoen gulden.
Dat was een bittere pil voor minister Smit-Kroes, want zei riep kort na het sluiten van het ‘vredesakkoord’ met de schippers dat het bedrag waarschijnlijk niet hoger zou uitvallen dan een half miljoen gulden.
Granaria verkoopt korte tijd later de graanactiviteiten en richt zich meer op noten en zuidvruchten.
Het systeem van de schippersbeurzen verdwijnt eind jaren ’90.
Bronnen:
Het Vrije Volk – 21-04-1988 – ME slaat schippersactie neer
De Waarheid – 14-06-1988 – Honderden schepen houden konvooi Granaria op
Het Vrije Volk – 14-06-1988 – Granaria-blokkade groeit uit tot ruim 220 schepen
Het Vrije Volk – 04-07-1989 – Van daadkracht Smit-Kroes is in Granaria-zaak weinig over
RTV Rijnmond – Vergeten Verhalen – ‘Ze denken dat we criminelen zijn’
Auteur: Dave Datema
Gepubliceerd op: 01-10-2018
Verhaalnummer: 231