Grote zoekactie politie naar wapens in Moluks woonkamp

ROTTERDAM/CAPELLE AAN DEN IJSSEL – Een politiemacht bestaande uit rond de duizend marechaussees en politiemensen hebben vanmorgen een inval gedaan in het Zuid-Molukse woonkamp IJsseloord in Capelle aan den IJssel. Er zijn meerdere aanhoudingen verricht.

Er werd gezocht naar wapens en verdachten van de bezetting van de Indonesische ambassadeurswoning, vorige maand. Bij de inzet zijn onder meer vijftien amfibievoertuigen en twee helikopters ingezet.

Volgens Het Vrije Volk doet de actie nog het ‘wapenvertoon denken aan een razzia in oorlogstijd’. Alle wegen naar het kamp werden vanmorgen om 9 uur afgezet. Vervolgens reden bussen met zwaar bewapende marechaussee het woonoord binnen.

In de loop van de ochtend trokken rechercheurs met metaaldetectoren door de verschillende woningen, op zoek naar wapens en munitie. Het kamp kent 150 woningen.

Het kamp was al die tijd hermetisch afgesloten van de buitenwereld. Mensen die het kamp in of uit wilden, kwamen oog in oog te staan met de loop van een machinegeweer. Een paar bewoners die probeerden met wapens uit het kamp te komen werden opgepakt. Een zandwagen, die naar het kamp moest, kreeg een bewapende marechaussee mee.

Zelfs de telefoons in het kamp werden bewaakt.

“De telefoon ging wel over, maar werd na het opnemen telkens meteen neergelegd. Zelfs een inwoner die trachtte vanuit het kamp met zijn familie te bellen, kwam niet verder dan het noemen van zijn naam.”
(Het Vrije Volk, 15-10-1970)

Inval in Moluks Woonkamp IJsseloord. Foto: Bert Verhoeff, Nationaal Archief/Anefo

Woede

Nadat de politie rond drie uur het woonkamp verliet, bleven de bewoners verslagen achter. Anderen zijn juist strijdbaar.

“We gaan actie voeren”, liet een jongeman weten aan het Algemeen Dagblad. “WE denken daarbij aan Shell, Esso, Philips of Unilever. Maar daar komt men snel genoeg achter!”

Ook Johannes Matulessy, zoon van de bekende predikant, beklaagde zich over de actie.

“Drie uur lang hebben er mensen bij ons in huis gezeten. Ze hebben alles overhoop gehaald. We mochten geen thee zetten. We mochten niet telefoneren. We mochten zelfs niet naar de wc!”
(Johannes Matulessy, Algemeen Dagblad, 16-10-1970)

“Het leek wel oorlog”, zei Frieda Tomasoa, voorzitster van de Vrije Zuidmolukse Jongeren tegen de Telegraaf. “Er speelden zich afschuwelijke tonelen af. De mensen wisten niet wat er aan de hand was. Iedereen werd gefouilleerd en twee vrouwen die niet begrepen wat er gaande was werden hun huizen ingeschopt. Dat men het nodig vond in het kamp huiszoekingen te doen vinden we begrijpelijk, maar dat daarvoor een compleet leger met pantservoertuigen wordt ingezet snapt niemand.”

Een andere man, van rond de dertig jaar oud, wees erop dat de politieactie de verhoudingen er niet beter op maakt. “Als de Nederlandse regering ons zo blijft behandelen komt er oorlog”, zegt hij tegen een verslaggever van het AD. “De politie lokt op die manier relletjes uit.”

Bezetting

Aanleiding voor de politieactie is de bezetting van de woning van de Indonesische ambassadeur in Wassenaar, eind augustus. Bij die actie werd een agent doodgeschoten.

Bij de bezetting werd een agent doodgeschoten. De schutter en veel van de andere deelnemers zijn afkomstig van het woonkamp IJsseloord. Er werd specifiek naar het wapen gezocht waarmee de agent is vermoord.

De actie werd na 12 uur beëindigd door bemiddeling van de Molukse leider Manusama. De actie had tot gevolg dat een staatsbezoek van de Indonesische president Soeharto werd uitgesteld.

Volgens de politie zijn onder andere de 40-jarige Paul Th. En de 36-jarige Nelis U. aangehouden. De eerstgenoemde is de landelijke voorzitter van de ordedienst van de eenheidspartij der Zuidmolukkers. De tweede is de secretaris van de partij.

Dit artikel gaat verder onder deze advertentie

Eigen staat

De Molukkers kwamen begin jaren ’50 naar ons land. Veel van hen werden opgevangen in woonkampen zoals IJsseloord. Het was de bedoeling dat ze zouden terugkeren naar de Molukken. Om die reden kwamen ze niet in de aanmerking voor werk. Vaak waren hun woningen ook van slechte kwaliteit.

Het uitnodigen van de Indonesische president Soeharto was voor veel Molukkers een pijnlijk moment. Daarop besloot een aantal jongeren in actie te komen. Vier jaar geleden werd de Zuid-Molukse leider Soumokil nog geëxecuteerd in opdracht van Soeharto.

Hoe ging het verder?

In totaal werden er 15 arrestaties verricht. Justitie brengt dan ook naar buiten dat eind augustus, op de dag van de bezetting van de Indonesische ambassadeurswoning, meer dan honderd Ambonese jongeren klaarstonden om ook in actie te komen. Doelen waren de Indonesische ambassade en het consulaat in Amsterdam. Pas op het laatste moment werd daarvan afgezien.

Er worden tal van wapens in het kamp gevonden. Twee geweren, zeven pistolen, vier handgranaten en een grote hoeveelheid munitie. Ook neemt de politie een hoeveelheid slag- en steekwapens in beslag.

De verhouding tussen de Molukse jongeren en Nederland werden er in de jaren ’70 niet echt beter op. In 1975 kwam het tot een bezetting van het Indonesische consulaat en een treinkaping bij Wijster. Twee jaar later (1977) werden een school bij Bovensmilde en een trein bij De Punt gekaapt. In 1978 vond een gijzeling plaats in het provinciehuis in Assen.

Daarmee waren de gewelddadige acties tot een einde gekomen. De achtergestelde positie van de Molukkers echter niet. In Capelle werd het er ook niet beter op. Begin 1984 kwam het tot een escalatie in de wijk Oostgaarde, waar veel Molukkers woonde. De Molukkers wilden betere leefomstandigheden en weigerden de verhoogde huren te betalen. Nadat de woningcorporatie dreigde de mensen uit huis te zetten, moest de Mobiele Eenheid er aan te pas komen om de orde te herstellen.