ROTTERDAM – Op het Rotterdamse stadhuis is jarenlang op grote schaal fraude gepleegd. Drank, apparatuur en rookwaren werden achterover gedrukt, zeggen meerdere bronnen tegen Radio Rijnmond. Ook zouden wethouders en voormalig burgemeester Peper privéfeestjes hebben gegeven, waar gemeentepersoneel bij werd ingezet, op kosten van het stadhuis. Burgemeester Opstelten bevestigt dat drie personeelsleden zijn geschorst.
De fraude vond verspreid door vrijwel het hele stadhuis plaats, zeggen de bronnen tegen Radio Rijnmond. Zowel de top van de gemeente als het lager personeel maakte zich eraan schuldig.
“Er werd alcohol achterover gedrukt. Er werden computers meegenomen. Als de beveiliging vroeg ‘wat ga je met die apparaten doen’ dan werd er door de desbetreffende persoon gezegd dat ze werden gerepareerd.”
(Anonieme bron, Radio Rijnmond, 24-09-1999)
Drank, sigaretten, dure Cubaanse sigaren. Allemaal verdwenen ze uit de voorraadkasten van het stadhuis. Voor een deel werden de spullen voor eigen gebruik meegenomen. Ook zou een deel verhandeld zijn.
Ook werd er gefraudeerd in het aantal gewerkte uren. Na gemeenteraadsvergaderingen die tot middernacht uur duurden, werd afgesproken dat iedereen tot één uur ’s nachts heeft gewerkt. Dat gebeurde mede onder druk van een deel van het personeel. Deze fraude kwam aan het licht door de tijdcodes van het alarmsysteem.
Ook vond er fraude plaats met gedeclareerde taxiritten. En dat werd niet alleen door het lager personeel gedaan, maar ook door wethouders en zelfs de burgemeester, zo zeggen de bronnen.
Stadhuis Rotterdam, Wikipedia
Hogerop
Wethouders en vroegere burgemeesters zouden zich wel vaker niet aan de regels gehouden hebben. Zo zegt een van de bronnen dat burgemeester Peper – en met name zijn vrouw Neelie Smit-Kroes – privéfeestjes gaf op kosten van de gemeente.
“De enorme geldverspilling. Het gemak waarmee dingen gedaan worden. Bijvoorbeeld het reserveren door mevrouw Kroes van het schip De Nieuwe Maas voor privédoeleinden. Feestjes waar haar moeder werd uitgenodigd, haar broer en de familie Van Caldenborch, de vaste vriendenkliek. En waarbij door de gemeente voor de catering werd gezorgd.”
(Oud-medewerker van de gemeente, Radio Rijnmond, 24-09-1999)
Ook andere wethouders zouden feestjes hebben gegeven bij hen thuis, waarbij gemeentepersoneel werd ingezet. Ook daarvoor werd drank en rookwaren uit het stadhuis meegenomen.
Bram Peper. Tribunaal voor de Vrede in de St. Laurenskerk in Rotterdam. Foto: Sjakkelien Vollebregt, Nationaal Archief / Anefo. Licentie: CC-BY
“Er werden feesten gegeven. Er werden extra borrels opgeschreven. Dat is ook niet zo moeilijk, want ik geloof dat er op een gegeven moment wel drie tot vier diners per week waren. Er kwam altijd wel een delegatie ergens vandaan. Het verhaal is ook dat een van de medewerkers van het kabinet, die was op een gegeven moment zo strontlazarus, dat de Noorse delegatie hem uit de bus heeft moeten plukken, omdat er geen zinnig woord uit hem kwam. Dat soort toestanden waren er ook.”
(Oud-medewerker van de gemeente, Radio Rijnmond, 24-09-1999)
Een groot deel van het personeel was ervan op de hoogte, maar zei er niets van, uit angst om ontslagen te worden.
“Ik heb het zelf met mijn eigen ogen meegemaakt dat ze laveloos in de keuken zaten aan de jenever, aan rode wijn. Noem het maar op. En dan kwam ik even in de keuken. En dan was het van ‘hey, je houdt je klep dicht he, want anders…”
(Anonieme medewerker, Radio Rijnmond, 24-09-1999)
Het meenemen van spullen en extra uren schrijven behoorden al jarenlang tot de bedrijfscultuur op het stadhuis, bevestigen sommige medewerkers. Het werd gezien als ‘verworven rechten’. Die problemen begonnen al onder oud-burgemeester André van der Louw. Maar zeker onder burgemeester Peper leken deze praktijken geoorloofd.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Onderzoek
Begin dit jaar werd de fraude gemeld bij het bureau Integer Handelen van de gemeente Rotterdam. In alle stilte werd de nieuwe burgemeester Opstelten geïnformeerd. Vlak voor de zomervakantie worden de fractieleiders van de Rotterdamse gemeenteraad op de hoogte gesteld.
Opstelten overlegde met justitie, maar die kon niet veel met het verhaal beginnen. Er werd dan ook geen aangifte gedaan.
Het onderzoek naar de fraude wordt gedaan door gemeentesecretaris Van Eck. Hij schorste eerder al drie medewerkers; twee beveiligingsmensen en het hoofd van de keuken. Zij krijgen een andere functie binnen de gemeente. In het verslag van Van Eck noemt hij zijn personeel een ‘georganiseerde criminele bende’, volgens Radio Rijnmond.
Een deel van het personeel zou het onverteerbaar vinden dat het onderzoek wordt geleid door Van Eck. Hij zou al jaren op de hoogte zijn van de misstanden. Het onderzoek richt zich vrijwel alleen op de periode 1998-1999. Een onderzoek naar de geruchten over privéfeestjes komt er dus niet.
Geschrokken
Burgemeester Opstelten laat weten geschokt te zijn door de bedrijfscultuur die hij in Rotterdam aantrof, toen hij begin dit jaar als burgemeester werd geïnstalleerd.
“Er moeten gewoon spelregels zijn. Over integriteit moeten er duidelijk codes zijn. En daar moet iedereen zich aan houden, punt uit. En het is dan ook nodig dat soms nieuwe mensen leiding moeten geven om een cultuuromslag te creëren. Nou dat gaat ook gebeuren.”
(Burgemeester Opstelten, Radio Rijnmond, 24-09-1999)
Toch is de fraude niet zo groot als Radio Rijnmond omschrijft, voegt burgemeester Opstelten daaraan toe. Geruchten over de privéfeestjes kent de burgemeester niet en daar ‘heeft hij ook niets aan’. Wel zegt hij dat het volledig volgens de regels is dat gasten van het stadhuis, zoals delegaties, bij wethouders thuis worden ontvangen.
Volgens Opstelten is hiermee de zaak ‘klaar’. Er volgt geen verder onderzoek meer.
Veel vragen
Toch nemen veel partijen geen genoegen met de uitleg van de burgemeester. De SP in de Rotterdamse gemeenteraad stelt vragen aan de burgemeester over de gang van zaken.
“Het kan niet zo zijn dat alleen onderzoek wordt gedaan naar misdragingen door lagere ambtenaren. Er is hier op het stadhuis, met name in de periode Peper een bepaalde cultuur gegroeid. Die zou ik willen omschrijven als ‘wie appelen zaait, die appelen eet’. Op het moment dat collegeleden, die een voorbeeldfunctie hebben, hele flessen naar binnen slaan, dan kan het niet anders dan dat degene die de fles serveert dan ook af en toe een glaasje neemt.”
(SP-raadslid Chris van Heumen, Radio Rijnmond 24-09-1999)
SP-collega Agnes Kant in de Tweede Kamer heeft inmiddels Kamervragen gesteld over het handelen van onder meer oud-burgemeester Peper aan de minister van Binnenlandse Zaken, Bram Peper.
Ook CDA-kamerlid Agnes van Ardenne vindt de rol van Peper opvallend.
“Ik weet nog niet hoe we dit als CDA gaan aankaarten in de Kamer. Het toeval wil dat we gisteren bij de Algemene Beschouwing ook bij de minister van Binnenlandse Zaken een soortgelijk voorstel hebben genoemd. We hebben toen het voorbeeld genoeg van burgemeester Peper die in die tijd een korpschef ontsloeg en waar hij later als minister ook een oordeel over moest geven. Dat was een beetje als een slager die zijn eigen vlees keurt. En daarin bevinden we ons nu eigenlijk weer. Dat maakt deze zaak buitengewoon ingewikkeld.”
(Agnes van Ardenne, CDA-kamerlid, Radio Rijnmond 24-09-1999)
Hoe ging het verder?
Voor Peper krijgt het allemaal een juridisch staartje, maar uiteindelijk is hij volledig vrijgesproken van alle blaam. Het neemt niet weg dat zijn imago een behoorlijke kras heeft opgelopen. Ook kostte het zijn ministerschap. Op 13 maart 2000 treedt hij af ‘om het openbaar bestuur niet te belasten en om zich beter tegen de aantijgingen te kunnen verweren’.
Het anonieme verhaal van Radio Rijnmond over de feestjes van wethouders en burgemeester Peper werd in eerste instantie nog afgedaan als onzin. Neelie Kroes noemt het zelfs een ‘schande dat Radio Rijnmond een zwakbegaafde jongen heeft gebruikt om deze leugens te ventileren’. Maar er komt een nieuw onderzoek, als er een klacht wordt ingediend.
Een maand later komt het Algemeen Dagblad met nieuwe klachten over Peper. Die gebeuren niet allemaal anoniem. Premier Kok schaart zich achter Peper. In de dagen erna vechten Peper en het AD elkaar de tent uit en komen sommige mensen die over Peper hebben geklaagd terug op hun uitspraken. Aantijgingen van de anonieme bron van Radio Rijnmond worden ongegrond verklaard door het Bureau Integer Handelen.
Het onafhankelijk onderzoek van de Commissie tot Onderzoek van de Rekening draait inmiddels vooral over het declaratiegedrag van Peper en de bijbehorende ‘bonnetjes’. Volgens accountantsbureau KPMG zou Peper voor 64.000 gulden onterecht hebben gedeclareerd.
Volgens justitie is dat bedrag helemaal niet zo hoog. Er was een bedrag van 7.500 gulden incorrect gedeclareerd. Nadat het bedrag is teruggestort, trekt justitie de zaak in. Peper start een zaak tegen KPMG en wordt grotendeels in het gelijk gesteld door het College van Beroep voor het bedrijfsleven. KPMG had onjuist feiten gepubliceerd en had geen extra onderzoek laten doen.
Peper krijgt een schadevergoeding, maar hoe hoog die is, is niet bekend.
Bronnen:
Radio Rijnmond – Rijnmond Nu, 24-09-1999 (06:00 – 09:00)
Radio Rijnmond – Branie voor Twee, 24-09-1999 (12:00 – 13:00)
Radio Rijnmond – Rijnmond Nu, 24-09-1999 (17:00 – 18:00)
Reformatorisch Dagblad – Chronologie affaire Peper
Tekst: Dave Datema
Gepubliceerd op: 01 oktober 2017
Verhaalnummer: 19