DELFSHAVEN – Een groep van enkele tientallen religieuze vluchtelingen is vandaag vertrokken vanuit Delfshaven. De groep is onderweg naar Amerika, waar ze een nieuw bestaan willen opbouwen. De groep vluchtte ruim tien jaar geleden vanuit Engeland en kwam terecht in Leiden.
In Delfshaven stapten de gelovigen aan boord van de Speedwell. In Southampton zal het vrachtschip Mayflower zich bij hen voegen.
De groep arriveerde gisteravond in Delfshaven. Er werd nog een dienst gehouden in de Sint Antoniuskapel.
Vandaag volgde een indrukwekkend afscheid. Dominee John Robinson, die al jarenlang de leider is van de groep, maar die niet meereist richting Amerika, ging in gebed.
De groep vertrok in 1607 vanuit het plaatsje Scrooby, bij Nottingham, richting Holland. Ze werden in eigen land vervolgd, vanwege hun streng puriteinse geloof. Na een kort verblijf in Amsterdam kwamen de meeste puriteinen in Leiden terecht.
Pelgrimsvaderkerk
Leiden
De afgelopen jaren groeide de gemeenschap van dominee Robinson uit tot een gemeente van zo’n driehonderd volgelingen. Ze woonden in een twintigtal huisjes in de omgeving van de Pieterskerk.
Het leven was geen vetpot voor de gemeente van Robinson. De huizen waren klein, vaak niet meer dan één kamer groot. De meeste puriteinen waren onopgeleide mensen, die werken op het land gewend waren. In Leiden moesten ze lange dagen maken als wever, hoedenmaker of wolkammer , vaak zes dagen in de week. De tijd die overbleef werd besteedt aan het geloof.
Howel de puriteinen in Leiden alle ruimte kregen om hun geloof te belijden, was het toch niet helemaal naar hen zin. Ze waren niet te spreken over de manier van leven van de rest van de mensen in Leiden. Die leefden, volgens de puriteinen, niet zoals God het bedoeld had.
Verhuizing
Vooral de laatste drie jaar ontstond er binnen de groep puriteinen de drang om weer verder te trekken, naar een plek waar ze een nieuwe start konden maken: Amerika. Een deel van de groep vond dat de vrijheid die ze kregen ervoor zorgden dat een deel teveel geïntegreerd raakten.
Het einde van het twaalfjarig bestand, volgend jaar, en daarmee een dreiging van een hervatting van de oorlog met Spanje is ook een van de redenen die genoemd wordt om te verhuizen.
Een ander argument was de verschijning van een komeet, eind 1618. Door veel mensen werd de verschijning van een komeet gezien als onheilstijding.
Niet alle puriteinen waren van plan te vertrekken. Het zou slechts om een deel gaan. Naast dominee Robinson blijven er een kleine tweehonderd volgelingen achter in Holland.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Eigendommen
In samenspraak met de puriteinen die in Engeland waren achtergebleven, werd besloten om opnieuw te verhuizen. Dit keer zou Virginia in Amerika de eindbestemming zijn.
Via de Merchant Adventurers, een Engelse handelsonderneming, werd de overtocht geregeld. Daar moesten de puriteinen wel flink voor in de buidel tasten. Ze moesten al hun eigendommen verkopen, om de overtocht te betalen.
De handelsonderneming is in onderhandeling met het verplaatsen van de magazijnen van Middelburg naar Delft, omdat die stad verder naar het noorden ligt, en hoogstwaarschijnlijk minder snel last krijgt van Spaanse troepen, als de vijandingheden weer losbarsten. De schepen van Merchant Adventurers lagen daarom al enige tijd in Delfshaven.
Over enkele dagen zal de Speedwell arriveren in Southampton, waar ook de rest van puriteinen zich bij hen zal voegen, aan boord van de Mayflower.
Hoe ging het verder?
De tocht verliep moeizaam. In Southampton werd ontdekt dat de Speedwell lek was. Toch vertrok het schip vanuit Southampton om niet veel later terug te keren. Er werd niet gewacht op de Speewell en alleen met de Mayflower maakten de Pilgrim Fathers, zoals we ze nu kennen, de overtocht naar Amerika.
Ook die reis liep niet helemaal goed. Door een zware storm kwamen de puriteinen veel verder naar het noorden uit, bij Massachusetts. Daar werd onder meer de stad Plymouth gesticht.
De puriteinen worden gezien als ‘the seed of the nation’. Tal van Amerikanen stammen direct of indirect af van deze migranten, zoals presidenten Rooseveld, Bush jr. en Bush sr.
Op Thanksgiving (elke vierde donderdag in november) wordt stilgestaan bij de aankomst van de Pilgrim Fathers in Amerika. Er zijn ook parallellen tussen het Thanksgivingfeest en het Leidens Ontzet, zoals dat jaarlijks in Leiden wordt gevierd.
Bronnen:
Historiek – Van Leiden naar het beloofde land
Tiogatours – 1620 – De Pilgrim Fathers
Mayflower Leiden – Het Mayflower verhaal
Historiek – Komeet veroorzaakte in 1618 schrik in (bij)gelovig Nederland