BRIELLE – In Brielle is een vrouw ter dood veroordeeld voor zeker dertien moorden. Ze heeft bekend dat ze de slachtoffers heeft vergiftigd. De vrouw is op de brandstapel gezet.
Maartje W. liep tegen de lamp, na de dood van haar zesde man, de wever Jan Jansen. Omdat hij altijd kerngezond was, was zijn dood verdacht.
Uit sectie op het lichaam is gebleken dat de man door vergiftiging om het leven is gekomen. In zijn ingewanden werd een rattengif aangetroffen. Daarop werd W. aangehouden. Ze heeft toegegeven dat ze na een ruzie rattengif in het bier van het slachtoffer heeft gedaan.
Bekentenissen
Na haar aanhouding gaf W. haar rol overduidelijk toe:
“Ik heb dinsdag bij de apotheker Joris van Steenbergen voor een halve stuiver rattenkruid gekocht. Diezelfde avond heb ik twee vingers van het spul, samen met suiker in de wijn gedaan van mijn man, Jan Jansen. ’s Nachts heb ik om drie uur rattenkruid in het bier gedaan en hem dat te drinken gegeven. Op woensdag 27 september, ’s morgensvroeg, was hij dood.”
(verklaring Maartje W.)
Tijdens het verhoor heeft W. niet alleen de vergiftiging van haar recent overleden man, maar ook nog een hele reeks andere moorden. Ze zou in de afgelopen decennia nog eens vijf echtgenoten en acht kinderen hebben gedood.
Het rattengif dat ze voor haar moorden had gebruikt haalde ze bij verschillende apothekers. Op die manier viel haar moordplan niet op, verklaarde ze.
W. kwam zes jaar geleden in Brielle wonen. Ze trouwde een paar maanden later met de bekende arts Damiaen van Cruyskercke. Toen hij na vijf jaar een keer ziek was, deed ze rattengif door zijn medicijn. De rest ging door een maaltijd, die ze voor hem had bereid.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Hele waslijst
Maar daar hield het niet bij op. Ook in Vierpolders en Rotterdam, waar W. eerder woonde, heeft ze drie mannen om het leven gebracht. Ook haar eigen kinderen heeft ze gedood. Meestal op dezelfde manier met rattengif, zo heeft ze bekend.
Voor alle verschillende moorden gaf Maartje W. een ander motief. Met haar laatste slachtoffer, Jan Jansen, had ze een slecht huwelijk.
Ze liep al langer met het idee haar echtgenoot om het leven te brengen. Ze had zelfs het rattengif al in huis gehaald na een ruzie, maar Jansen bood zijn excuses aan, waarna W. haar plan niet doorzette. Maar toen er later weer ruzie was, vermoordde ze haar man alsnog.
Ook het huwelijk met arts Van Cruyskercke zou niet goed zijn geweest.
Andere echtgenoten waren ziek, werkloos of lastig. Ook de kinderen waren stuk voor stuk lastig en vervelend, liet Maartje W. verder weten.
“Opdat mijn dochter Pietertje, die één jaar en drie maanden oud was, altijd ziek was, heb ik rattenkruid in haar pap gedaan. Een andere dochter, die ook Pietertje heette, was een moeilijk kind. Ik heb haar ook vergiftigd. Ze was vijf weken oud.”
(verklaring Maartje W.)
Doodstraf
Volgens justitie was geen andere straf mogelijk voor de vrouw dan de zwaarst denkbare: de doodstraf door middel van de brandstapel voor deze gruwelijke en monsterlijke wandaden. Ook moest een van haar handen worden afgehakt, omdat ze daarmee haar misdrijven had gepleegd.
Het stadsbestuur boog zich over de straf. Het afhakken van de hand vond het bestuur wat ver gaan. Maar met het ‘levendig verbranden tot as en pulver’ vonden ze zeker terecht.
Korte tijd later werd W. naar buiten geleid, zodat de straf kon worden uitgevoerd. Op de Markt voor het stadhuis was een brandstapel gemaakt.
Het aanwezige publiek reageerde vol afschuw toen ze hoorden wat de vrouw allemaal bekend heeft. Vervolgens werd het vonnis uitgevoerd en werd de brandstapel aangestoken.
Hoe ging het verder?
Maar was Maartje Willemsdochter nu een echte seriemoordenaar? Dat is nog maar de vraag. Jaren later in een uitzending van Vergeten Verhalen van Radio Rijnmond hekelde Pieter Spierenburg, emeritus hoogleraar historische criminologie van de Erasmus Universiteit in Rotterdam de uitspraak van het stadsbestuur in Brielle.
“Er is één zaak aan het licht gekomen en ze lijkt wel heel erg grif de rest bekend te hebben”, aldus Spierenburg. “Het zou best wel eens kunnen dat daar enige fantasie bij in het spel is geweest. Er zijn voorbeelden van mensen die levensmoe waren, die delicten bekenden van dingen die ze niet hebben gedaan. Dat kan je zien als een vorm van indirecte zelfmoord.”
Op het plein waar de brandstapel stond in Brielle ligt nu in witte steentjes de tekst ‘Nyet sonder Godt’, een waarschuwing uit oude tijden. Wie die woorden zou hebben gezegd is niet duidelijk, maar het is wel een verwijzing naar de dood van Willemsdochter.
Bronnen:
RTV Rijnmond: Canon van de Vergeten Verhalen
Seer grouwelijke feijten’, de halsmisdaden van Maartje Willems – A.A. van der Houwen – Brielse Mare, nr. 1 – 2005
Historiek – Een papje met rattengif
Tekst: Dave Datema mmv Marieke de Jong
Gepubliceerd op: 01 oktober 2017
Verhaalnummer: 24