DORDRECHT – Een felle uitslaande brand heeft vannacht zeker zeven panden verwoest in het centrum van de Dordrecht. Met een uiterste inspanning kon voorkomen worden dat het vuur niet verder is overgeslagen naar andere panden aan de smalle Voorstraat.
De brand is ontstaan bij meubelzaak Buytink, die volledig in vlammen is opgegaan. De lokale brandweer spreekt, vanwege de omvang, nu al over de ‘brand van de eeuw’.
De rook van de brand was in een groot deel van de regio te zien. Vanuit Zwijndrecht waren zelfs de vlammen waarneembaar.
Bij de brand raakten ook woonhuizen, een schoolgebouw, een bioscoop en meerdere winkels brand- en waterschade op. Vier winkelpanden zijn tot de grond toe afgebrand. Daarvan resteert alleen nog een rokende puinhoop. Het nablussen gaat nog uren duren.
Lichterlaaie
De brand ontstond rond zeven uur in de vier aan elkaar liggende panden van meubelhandel Buytink. Het personeel had net een half uur eerder verlaten. Een medewerker die langs het pand liep ontdekte de brand.
Toen de brandweer arriveerde stonden meerdere panden in lichterlaaie. Het vuur was overgeslagen naar twee schoenwinkels en een handel in orgels aan de Voorstraat. De brand woedde ook op de eerste en tweede verdieping.
Het vuur was zo hevig, dat het dreigde over te slaan naar de panden aan de andere kant van de smalle Voorstraat. De brandweer kon dat net voorkomen. Wel zijn meerdere ruiten van panden aan de overkant van de brand gesprongen.
Assistentie
De Dordtse brandweer kreeg assistentie van de korpsen uit Papendrecht, Zwijndrecht, Alblasserdam, Ridderkerk en Rotterdam. Ook de vrijwillige brandweer, die aan het oefenen was, werd naar de brand geroepen. “We konden er ze meteen op afsturen”, liet de Dordtse brandweercommandant Kamphuis weten aan Het Vrije Volk.
“Toch was het wel allemaal op het nippertje”, zegt dezelfde Kamphuis in De Telegraaf. “Dit was de gevaarlijkste brand uit mijn loopbaan. Dat komt mede door het toestromende publiek. Gelukkig heeft de politie de mensen voldoende op afstand weten te houden.”
Hoe groot de hitte was van de brand, bleek wel uit het feit dat zwaailichten van een hoogwerker van de brandweer gesmolten waren.
Rond negen uur werd het sein ‘brand meester’ gegeven. Bij de brand raakte één brandweerman gewond toen een zuigslang op zijn arm viel.
Publiek
Mede door de grote rookwolk die boven de stad hing trokken vele honderden mensen naar de plek van de brand. Op de Visbrug en de Voorstraat waren tientallen agenten nodig om de mensen op afstand te houden.
Agenten moest zelfs een beroep doen op een oefenend muziekkorps van de politie om de menigte achter de hekken te houden.
Schade
De schade wordt geschat op zeker zeven miljoen gulden. Alleen al de inventaris van de meubelzaak is vijf miljoen gulden waard, liet de eigenaar weten.
Medewerkers van Schoenhandelaar van Boxel hebben nog geprobeerd om wat spullen uit de winkel te redden, maar dat is nauwelijks gelukt. “We hadden net de hele nieuwe voorjaars – en zomercollectie in huis. Onze zaak was afgeladen”, zegt de gedupeerde eigenaar Van Boxel tegen de Telegraaf. “Ik vrees dat we een enorme veer moeten laten.” Het is niet duidelijk of de verzekering alle schade gaat vergoeden.
Oorzaak
Volgens de politie hadden de uitgebrande panden geen sprinklerinstallaties of rookmelders. Of de oorzaak van de brand ooit kan worden ontdekt is niet duidelijk. De kans is groot dat alle sporen die op de oorzaak kunnen wijzen zijn vernietigd in de vuurzee.
Voorlopig wordt brandstichting nog niet uitgesloten door de brandweer, maar ook kortsluiting is een mogelijkheid.
Hoe ging het verder?
De schade van de Buytinkbrand lag rand de tien miljoen gulden. Meerdere huizen en bedrijven gingen in vlammen op.
Op de plek waar Buytink zat kwamen meerdere winkels terug. Ook werd er een parkeergarage gebouwd. De Waalsekerk en de bioscoop konden uiteindelijk gered worden. In de kerk kwam later nog een filliaal van Ter Meulen.
Het grootste slachtoffer van de brand was uiteindelijk de eigenaar van de meubelwinkel Buytink, Boy Burger. In 2007 blikte hij in een documentaire van RTV Dordrecht over de Buytinkbrand terug.
Vanaf zijn woonadres op Sri Lanka vertelde hij dat hij ‘daags na de brand bij de recherche was’. “Het enige wat ik te horen kreeg is dat het waarschijnlijk een gaslek geweest is”, aldus Burger. “Dat zou op een of andere manier ontploft zijn. Maar zekerheid kon de recherche hier niet in geven.”
De politie bevestigt het verhaal van Burger over de onduidelijkheid van de oorzaak. “Het hoofd van de toenmalige technische recherche heeft zelfs nog in een hoogwerker boven de ravage gehangen”, blikt Wim Erkelens, die nog altijd bij de Politie-eenheid Rotterdam werkt, in de documentaire terug. “Maar de verwoesting was zo groot dat nooit achterhaald kon worden wat de oorzaak was.”
Van de verzekering heeft Burger ‘geen lastige vragen gehad’. “Maar ik kan u zeggen: het was geen ‘in de brand, uit de brand’. Het was een traumatische ervaring, omdat je een deel van je levenswerk in één avond verloren ziet gaan.”
Bronnen:
NRC Handelsbad – 30-03-1982 – Brand treft centrum van Dordrecht
Trouw – 30-03-1982 – Miljoenen schade bij brand in Dordrecht
Het Vrije Volk – 30-03-1982 – Brandweer redt centrum Dordt
Telegraaf – 30-03-1982 – Vuurzee trok door winkelcentrum van Dordrecht
Nederlands Dagblad – 31-03-1982 – Tien miljoen schade bij grote brand in centrum Dordrecht
Het Vrije Volk – 31-03-1982 – Brandweermateriaal in vuurzee gesmolten
Telegraaf – 31-03-1982 – Bewondering voor optreden brandweer
Foto’s: Streekarchief Drechtsteden, Rini Boon
Auteur: Dave Datema
Gepubliceerd op: 27-09-2019
Verhaalnummer: 104