KATWIJK – Op het strand van de Noordzee zijn duizenden zakjes met het giftige Apron Plus aangespoeld. Niet alleen bij Noordwijk en Katwijk, maar ook bij Zandvoort, IJmuiden, Texel en Ameland zijn de stranden afgesloten.
De zakjes zijn afkomstig uit twee containers die op 8 december bij de ingang van het Kanaal overboord zijn geslagen van het Cypriotische containerschip Sherbo. In een storm verloor het schip 88 containers.
Het aanspoelen van de zakjes komt daardoor niet geheel als een verrassing. Een woordvoerder van Rijkswaterstaat zegt tegen NRC Handelsblad dat de stranden al weken in de gaten worden gehouden. In de afgelopen weken zijn ook in België en Frankrijk als grote aantallen gifzakjes aangespoeld.
Apron Plus is een landbouwgif. Het middel wordt gebruikt om schimmels te bestrijden in de landbouw. Het is zo giftig dat als kapotte zakjes worden gevonden op het strand, de bovenlaag van het zand ook afgegraven moet worden. Omdat de stof zo giftig is, is besloten om de stranden af te sluiten.
“Je gaat eraan dood als je er meer dan een halve gram per kilo levensgewicht van binnen krijgt”, zegt chemicus Veenhoven van de Amsterdamse milieudienst tegen het Parool.
Naast het landbouwgif Apron Plus zouden ook zakjes met het middel Ridomil in het water terecht zijn gekomen. Die zakjes zijn nog niet gevonden op de Nederlandse stranden. Die stof is minder gevaarlijk, zeggen deskundigen.
Ook zaten er ontstekingsmechanismen in de lading die in het water is beland. Als deze afgaan, kan dat leiden tot een kleine ontploffing, vergelijkbaar met vuurwerk.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Operatie
Op meerdere plekken is Rijkswaterstaat al begonnen met het verzamelen en verwijderen van de gifzakjes. De medewerkers hebben op sommige plekken witte oliepakken aan, met een beschermende bril.
De mensen wacht een enorme klus. “Er liggen duizenden van die pakjes tussen hier en Zandvoort”, zegt Gilles Quist tegen NRC Handelsblad, die door Rijkswaterstaat aan het werk is gezet bij IJmuiden.
Sommige zakjes zijn kapot gegaan. Het gif stroomt niet meteen het water in, maar hecht zich meteen aan het zand. Het is herkenbaar vanwege de fel roze kleur.
De vrijwilligers prijzen zichzelf nog gelukkig, want het had een stuk erger kunnen zijn. De zakjes liggen verspreid in een strook van twee meter breed. Quist zegt in NRC Handelsblad dat de zakjes liggen op de plek vannacht de vloedlijn lag. “Het zou veel meer werk hebben gekost ze bij elkaar te krijgen als ze over het hele strand lagen.”
Hoe ging het verder?
Bij Katwijk wordt twee dagen later ook nog een ontstekingsmechanisme gevonden. Het exemplaar is overgebracht naar het hoofdkantoor van de politie in Katwijk, schrijft het Leidsch Dagblad.
Dagenlang zijn teams van Rijkswaterstaat nog bezig om zakjes van het strand op te ruimen. Dat is een vervelende klus, omdat er elke dag nieuwe zakjes aanspoelen.
De stranden blijven nog dagenlang afgesloten. Daarna wordt afgeraden om met de hond het strand op te gaan.
In totaal worden 130.000 zakjes verzameld in Nederland. In Duitsland gaat het nog eens om 145.000 zakjes. Daarmee zijn er nog 35.000 zakjes zoek, concluderen onderzoekers. De opruimactie kost anderhalf miljoen euro. Er wordt een poging gedaan om die kosten te verhalen op de rederij.
Het aantal slachtoffers (dieren) door de gifzakjes is relatief klein, gezien het aantal zakjes dat in het water is gekomen. Er worden in de eerste dagen vijftien dode zeekoeten van het strand gehaald. Ook zijn er ruim twintig zieke zeehonden opgevangen in Pieterburen.
Rijkswaterstaat noemt het incident de ‘grootste gifgolf ooit’. Naar schatting drijven er dan nog honderdduizenden zakjes in het water.
Het verzamelde gif wordt uiteindelijk vernietigd door Afvalverwerking Rijnmond. Of er straffen zijn uitgedeeld na de ramp met de Sherbo is niet duidelijk.
Bronnen:
NRC Handelsblad – 20-01-1994 – Politie zet tientallen kilometers strand af
Trouw – 20-01-1994 – Duizenden zakjes met gevaarlijk gif vervuilen strand
Het Parool – 20-01-1994 – Zoekactie gif op strand in volle gang
De Stem – 21-01-1994 – Gifzakjes verpesten Noordzeekust
Leidsch Dagblad – 22-01-1994 – Ontstekingsmechanisme gevonden op strand Katwijk
Trouw – 23-02-1994 – Duizenden zakjes gif drijven naar Noordduitse kust
Ministerie Verkeer en Waterstaat – 1994 – Evaluatie aktieplan Apron DS