ROTTERDAM – Op de luchthaven Zestienhoven bij Rotterdam is vanmiddag de 53-jarige Jac. van Ham erin geslaagd om met een handgemaakt toestel een testvlucht van tientallen kilometers tot een goed einde te brengen. Het toestel werd door de luchtvaartpolitie wel direct aan de ketting gelegd, omdat het waarschijnlijk niet voldoet aan de eisen.
De piloot, die wel in bezit is van een vliegbrevet, kon direct mee met de luchthavenpolitie.
Van Ham verklaarde dat hij een testritje zou maken op het strand. Maar dat liep anders.
“Ik taxiede en zag plotseling een geul voor mij. Ik gaf gas en toen zat ik ineens een paar meter hoog. Er waren te veel mensen en kinderen om weer te landen. Dan maar over de duinen heen en een stukje gras zoeken. Maar het vloog fantastisch en daarom koos ik meteen een echt vliegveld.”
(Jac. van Ham, De Volkskrant, 15-09-1969)
Dat echte vliegveld werd Zestienhoven, de thuisbasis van de Vliegclub Rotterdam. De 53-jarige verdachte is ook lid van die vereniging.
Op de luchthaven was het, vanwege de opening van de nieuwe hangar van de vliegclub best druk. Dat een collega-lid daar in een onbekend toestel arriveerde zorgde voor de nodige opwinding.
De PH-COR op Rotterdam-Zestienhoven. Foto: AIRnieuws, David Booster
Staal, triplex en hout
Het toestel is gebouwd door de gebroeders Dijkman Dulkes uit Beverwijk. De twee twintigers, de een timmerman en de ander bankwerker, hebben het toestel zelf ontworpen en gebouwd. Het toestel is gemaakt van stalen buizen, triplex, linnen en hout. Voor de aandrijving wordt een tweedehands motor van een DAF-personenauto gebruikt, waar al 120.000 kilometer mee gereden is.
“Je doet aan modelbouw. Op een bepaald moment wil je weten hoe en waarom het vliegt. Dan verdiep je je in de lectuur over het vliegen, je begint zomaar wat te tekenen en speelt al gauw met de mogelijkheid iets te bouwen waarmee je écht kan vliegen.”
(Cor Dijkman Dulkes, De Volkskrant, 16-09-1969)
De PH-COR. Foto: AIRnieuws, David Booster
Aan het toestel is twee jaar gewerkt. Volgens bouwer Cor Dijkman Dulkes liggen de materiaalkosten rond de twaalfhonderd gulden. Van een constructiebedrijf in de buurt leerde Dijkman Dulkes lassen.
Bij een eerdere test kwam het toestel maar een heel klein stukje de lucht in. “Een wipje”, omschreef bouwer Cor Dijkman Dulkes. Maar vandaag ging het dus anders.
Dit artikel gaat verder onder deze advertentie
Afwachten
De piloot liet door de onverwachte start de twee bouwers verbijsterd achter op het strand. De twee hadden geen idee waar hun creatie naartoe vloog.
“We hebben nog een tijdje zitten wachten, maar hij kwam niet meer terug. Tenslotte zijn we maar naar huis gegaan. Pas ’s middags om drie uur ging de telefoon. Hij staat op Zestienhoven zei de piloot, kom hem maar halen. Nou, we zijn direct met de aanhanger achter de auto naar Rotterdam gegaan, maar er viel niets te halen.”
(Cor Dijkman Dulkes, De Volkskrant, 16-09-1969)
Ondanks dat het toestel volgens de luchtvaartpolitie niet luchtvaardig is, is het volgens de piloot van hoge kwaliteit. “Je kunt zo die knuppel loslaten en het vliegt gewoon door. Geen trillinkje”, zegt de vliegenier in de Volkskrant. Het toestel vloog tientallen kilometers met een snelheid van 90 tot 110 kilometer per uur.
Piloot Jac van Ham in de PH-COR op Zestienhoven. Links (met baard), bouwer Cor Dijkman. Foto: AIRnieuws, David Booster
Brevet van Luchtwaardigheid
De luchtvaartinpsectie zal het toestel gaan keuren, om te zien of het alsnog toestemming krijgt om te vliegen. De kans dat de PH-COR groen licht krijgt is ‘zeer onwaarschijnlijk’, volgens de inspectie. Toch zijn ook zij onder de indruk. “We hebben nooit eerder een eigen gebouwd toestel gezien dat zo ver vloog.”
Of de piloot ook een boete kan verwachten, omdat hij tal van luchtvaartregels heeft overtreden, is nog niet duidelijk.
Hoe ging het verder?
Of er nu een boete kwam is nog niet helemaal duidelijk geworden. Wel kwam er in de media meteen een oproep om geld in te zamelen voor de vliegenier, voor de boete die mogelijk zou komen.
Het toestel, de PH-COR ‘Bravo’ werd uiteindelijk niet luchtwaardig geacht. Een tweede versie van de PH-COR kreeg wél een brevet. En tot eind jaren ’90 heeft dat toestelletje ook gevlogen bij luchtshows.
Tegenwoordig hangt de PH-COR in een museum op Texel.
De PH-COR zoals hij er nu bijhangt in het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum in De Cocksdorp, op Texel. Foto: Luchtvaart- en Oorlogsmuseum
Bronnen:
De Volkskrant – 15-09-1969- Proces-verbaal na ongewilde vliegtocht
Het Vrije Volk – 15-09-1969 – Piloot vliegt clandestien met ‘kist’ van eigen fabrikaat
De Volkskrant – 16-09-1969 – Modelbouwers wilden echt vliegen
Het Vrije Volk – 16-09-1969 – Jan en Toon betalen de boete
Jan Willem de Wijn – Woorden en Daden in de geschiedenis van de Rotterdamse luchtvaart
Een speciale dank gaat uit naar David Booster van AIRnieuws en het Luchtvaart- en Oorlogsmuseum in De Cocksdorp voor het fotomateriaal.
Auteur: Dave Datema
Gepubliceerd op: 12-09-2019
Verhaalnummer: 127