ROTTERDAM – De rechtszaak die Feyenoord aanspande tegen de KNVB zou wel eens het einde kunnen betekenen van de nieuwe televisiezender Sport7. De club is vanmiddag door het gerechtshof in het gelijk gesteld: de televisierechten van voetbalwedstrijden in de Eredivisie liggen in eerste instantie bij de clubs. Morgen is er crisisberaad bij de KNVB.
Een jaar geleden heeft de KNVB de rechten op wedstrijdbeelden verkocht aan Sport7. Volgens het gerechtshof mag de bond die rechten niet doorverkopen zonder toestemming van de clubs. Als Feyenoord weigert om mee te werken aan een live-uitzending, dan is dat zijn ‘fundamenteel recht’, zei mr. J. Willems.
Stadion Feyenoord – voetbalstadion – De Kuip: Overzicht vanaf de straat (opmerking: Gefotografeerd voor ANWB Monumentenboek) – Wikipedia
‘Verschrikkelijke gevolgen’
KNVB-directeur Vogelzang liet aan het ANP weten dat de uitspraak van de rechter ‘verschrikkelijke gevolgen’ kan hebben voor het betaald voetbal. Sport7 betaalt 140 miljoen gulden voor de televisierechten, maar dat contract is alleen geldig als de rechten bij de voetbalbond liggen.
Als de clubs nu op eigen houtje mogen onderhandelen, dan zou dat een enorme chaos kunnen veroorzaken, zei Vogelzang. Hij riep op tot solidariteit binnen de clubs.
De uitspraak van het hof is een tussentijds vonnis. Volgens Feyenoord-directeur Nicole Edelenbosch zou de definitieve uitspraak, volgende maand, een ‘grote overwinning kunnen zijn voor de club’. “Maar niet dat het de bedoeling is om de voetbalbond het vel over de neus te halen”, zei ze tegen het ANP. “Maar als de KNVB verstandig is, komt men voor 20 december met een voorstel naar Feyenoord.”
“We zijn blij dat we weer terug hebben wat ons onrechtmatig is ontnomen”
(Mr. Nicole Edelenbosch, Volkskrant, 09-11-1996)
In de aanloop naar de uitspraak had Feyenoord al aangekondigd een veto uit te spreken over de uitzendingen van Feyenoord – NAC (komende dinsdag) en Feyenoord – Ajax (over twee weken).
Volgens Edelenbosch loopt de verkoop van kaarten ver achter, omdat mensen thuis naar de televisie kunnen kijken. Alleen als de wedstrijd bijna uitverkocht is, dan mag de uitzending doorgaan van Feyenoord.
De KNVB spande vervolgens een kort geding aan over beide wedstrijden, dat komende maandag zou dienen. Maar na de tussentijdse uitspraak van vandaag, zijn die rechtszaken van de baan.
Diep in de rode cijfers
Het verhaal van Sport7 is vooral financieel een debacle. De zender werd eind vorig jaar opgericht door de KNVB en bedrijven als Philips, Nuon, de Telegraaf en Endemol. In februari van 1996 werd de oprichting aangekondigd.
“We gaan iets nieuws doen”
(Jos Staatsen bij de oprichting van Sport7)
Veel weerstand
De nieuwe zender werd niet met open armen ontvangen. Wethouder Dick Jense startte een landelijke actie tegen de stijging van de kijk- en luistergelden, waaruit Sport7 zou moeten worden betaald. Hij mailde al zijn collega’s in het hele land met de oproep om niet akkoord te gaan met een stijging van de lasten.
De kosten waren twee gulden per kijken, of zoals Sport7 het zelf omschreef: ‘voor de prijs van een zak patat per maand’.
De kabelexploitanten lieten toen al weten dat het plan alleen zou slagen als de zender achter een decoder zou komen te zitten. Ze waren niet van plan om de twee gulden per kijker op te hoesten.
Maar Nederland was nog niet klaar voor een sportbetaalzender, zo was de uitleg van Sport7. Het voetbal bleef op het open net, met als gevolg dat de zender in de eerste honderd dagen meer dan honderd miljoen gulden verlies maakte.
(Dit artikel gaat verder onder deze advertentie)
Directeur Kivits zei vorige week in NRC Handelsblad dat er 175 miljoen gulden bij moet, omdat een faillissement anders onvermijdelijk zou zijn. Die uitspraak was voor de aandeelhouders een complete verrassing.
Ook de clubs waren vanaf het eerste moment niet allemaal voorstander van het sportkanaal. Twee weken na de aankondiging van de sportzender ging de algemene vergadering van de Eredivisie weliswaar akkoord, maar door het tegenstemmen van Ajax, Feyenoord, Cambuur en Dordrecht’90 was de draagkracht voor het plan gering.
Toch ging de zender op 18 augustus van start, met als openingswedstrijd Ajax – PSV. Koos Postema presenteerde het programma.
Nog geen vier maanden later lijkt het erop dat Sport7 de grote verliezer is. Alleen een opmerkelijke uitspraak van de rechter volgende maand kan daar nog verandering in brengen, als Sport7 dan tenminste nog bestaat.
Hoe ging het verder?
Binnen een maand was het voorbij. De aandeelhouders zagen er geen heil meer in en gaven Sport7 de opdracht om de uitzendingen te staken. Dat gebeurde op 8 december, precies een maand na de tussentijdse uitspraak van het gerechtshof.
Een dag na de tussentijdse uitspraak werd Fons van Westerloo van SBS6 benaderd om mee te werken aan een reddingsplan. Endemol was op dat moment al uit het project gestapt.
De aandeelhouders zagen niets in dat plan. Ze weigerden om een bankgarantie te betalen van 180 miljoen gulden. Sport7 diende een claim in bij de KNVB van 200 miljoen gulden, omdat het afspraken over het uitzenden van wedstrijd niet nakwam. Het sectiebestuur van de KNVB trad vervolgens af. [NB als je het gedeelte over hoe het verder ging in de verleden tijd begint, moet je ook consequent blijven]
Om middernacht van 8 december ging het beeld van Sport7 op zwart.
Of de rechtszaak van Feyenoord nu daadwerkelijk het einde heeft betekend van Sport7 is niet helemaal duidelijk. De televisiezender zat al vanaf de eerste minuut in de rode cijfers en er moest zoveel geld bij, dat het eigenlijk al vrij snel een uitgemaakte zaak was. De Feyenoord-rechtszaak heeft het proces waarschijnlijk alleen maar wat versneld.
Betaald voetbal kijken bleef overigens bestaan. Via Filmnet (later Canal+) werden wedstrijden uitgezonden. Een sportzender met het Eredivisievoetbal kwam pas 17 jaar later weer terug. Fox Sports had de rechten van de live-wedstrijden van de Eredivisie opgekocht en zond alle wedstrijden live uit.
Dat het nu wel mogelijk was, heeft met de ontwikkeling van de televisiewereld en de kijker te maken. Televisie was nu digitaal. Er hoefde geen aparte decoder te komen, wedstrijden konden on-demand besteld worden. Daarnaast zijn de protesten tegen het uitzenden van de wedstrijden ook volledig verdwenen, omdat de stadions een stuk voller zitten dan in de jaren ’90.
Bronnen:
Leids Dagblad – 9 november 1996 – Bom onder contract met Sport 7
Trouw – 9 november 1996 – KNVB maakt zich zorgen over gevolgen tussenarrest
Volkskrant – 9 nvoember 1996 – Sport 7 besteedde honderd miljoen in 113 dagen
Volkskrant 9 november 1996 – Tussenarrest met mogelijk grote gevolgen
Wikipedia – Sport 7
Verdwenen merken – De verloren wedstrijd van Sport 7
Auteur: Dave Datema
Gepubliceerd op: 01-10-2018
Verhaalnummer: 229